محاسبه مقدار آهک لازم برای سختی گیری از آب به روش آهک و سودا زنی

برای محسبه مقدار آهک مورد نیاز ابتدا بایستی مقادیر ذکر شده را جمع بندی نموده سپس در فرمول ذکر شده قرار داد:
• مقدار CO2 آزاد
• مقدار بی کربناتی که به کربنات تبدیل میشود (اگر آهک زنی کامل باشد همه بی کربنات ها به کربنات تبدیل میشود)
• مقدار هیدروکسید مورد نظر در آب خروجی از سیستم
• مقدار سختی منیزمی که میخواهیم حذف کنیم
اگر مجموع مقادیر فوق k باشد داریم:
0.8*K= آهک هیدراته 93%PPM
برای محاسبه سودای مورد نیاز نیز می توان به شکل ذیل عمل نمود:
1. مقدار سختی غیر کربناتی که بایستی حذف شود
2. مقدار آهک اضافی که در آهک زنی مصرف میشود
3. مقدار سودای اضافی مورد نظر
منبع:کتاب اصول تصفیه آب نوشته دکتر چالکش امیری
جهت مطالعه بیشتر به کتاب ذکر شده مراجعه شود
ابراهیم ندرلو
مدیریت سایت موژ

محاسبه ظرفیت سختی گیر

{ ظرفیت سختی گیر(grain) } = (عدد ثابت)45/15×(hr) سیکل شستشو ×سختی کل آب ×(m3/hr) دبی آب ورودی
منبع:وبلاگ سلیمان فروزنده شهرکی(سایت بهداشت محیط) http://ssf.blogfa.com

سختی گیرهای الکترونیکی

آب مهمترین سیال در حرارت و برودت است که وظیفه انتقال گرما در مبدلهای حرارتی را به عهده دارد . در برجهای خنک کن ، بویلرها و چیلرها از آب به عنوان مایع مبدل استفاده می شود بطوریکه گردش آب موجب تبادل حرارتی میگردد . معمولا آب استفاده شده در کاربردهای حرارتی و برودتی از نوع آب سخت است ، آبهای سخت تشکیل پوسته کربنات کلسیم می دهند که مشکلات متعددی را بوجود می آورد . این پوسته به شکل رسوب بر روی سطوح داخلی لوله های حامل آب باعث کاهش ظرفیت انتقال جریان آب و انتقال جریان حرارت می شود.
هنگامی که آبهای سخت حرارت داده میشوند تشکیل پوسته خیلی سریعتر انجام می گیرد که مشکلات زیادی را در بویلرها و آبگرمکن ها به وجود می آورند یک پوسته به قطر یک میلیمتر بر روی سطوح گرم کننده یک آب گرم کن بصورت عایق حرارتی عمل کرده و در نتیجه تقریباً %10 افزایش هزینه به وجود خواهد آمد.
تشکیل رسوب در جدارها و دیوارها باعث آسیبهای فراوانی به تأسیسات حرارتی و برودتی میشود که مهمترین آنها کاهش بازدهی مبدلها و در نتیجه افزایش انرژی راهبردی است .آنالیز شیمیایی رسوب نشان میدهد که ترکیب اصلی تشکیل دهنده کربنات کلسیم ، سولفات کلسیم ، سولفات باریم ، سیلیکا و آهن است که در صد فراوانی کربنات کلسیم بیشتر از ترکیبات دیگر می باشد.

مقاومت حرارتی کربنات کلسیم بسیار زیاد بوده و در صورت تشکیل رسوب همان طور که اشاره کردیم در دیواره ها نقش یک عایق را بازی میکند که این امر نقش بسزایی را در کاهش بازدهی مبدلهای حرارتی دارد. اگر بتوان از تشکیل کربنات کلسیم در جداره مبدلهای حرارتی جلوگیری کرد روند کاهش بازدهی با گذشت زمان متوقف میشود .

معمولاً کاتیونهای کلسیم و منیزیم در آب عامل رسوب هستند کاتیون کلسیم صرفنظر از نمک های آن که شامل سولفات کلسیم ، کلروکلسیم و سایر نمکهای کلسیم می شود سختی کلسیم را تشکیل میدهند .همانطور کاتیون منیزیم باعث سختی منیزیم می گردد و چون عامل اصلی سختی آب ترکیبات معدنی این دو عنصر است لذا بطور کامل فرض می گردد که سختی کل آب از سبک کردن به کمک آب آهک و خاکستر کربنات سدیم و سبک کردن با استفاده از مبادله کننده های یونی به وجود می آید. به رسوب و عوامل ایجاد آن در ادامه به صورت کامل پرداخته می شود.
تا کنون روشهای مختلفی برای مقابله با این مسئله پیشنهاد شده است در روشهای معمول از مواد افزودنی شیمیایی استفاده می شود که علاوه بر پایین بودن بازدهی مشکلات زیست محیطی نیز ایجاد می گردد. روشهای بهتر دیگری مانند الکترو دیالیز ، تقطیر ، انجماد و اسمز معکوس وجود دارد که به علت پیچیدگی وگران بودن فقط در شرایط خاص بکار برده میشوند.
در حال حاضر سختی گیری و رسوب زدایی الکترونیکی به عنوان یک روش غیر شیمیایی و بدون نیاز به مواد شیمیایی افزودنی به آب و سازگار با محیط زیست با خواص بسیار مفید دیگر برای صنایع مختلف همواره به عنوان جایگزین مناسبی برای روش های پیشین مطرح است.
سختی گیری، پالایش الکترونیکی آب است علی رغم کیفیت کارکردی مناسب و مزایای فراوان به علت ضعف در تحلیل عملکرد از دیدگاه تئوری های فیزیکی و شیمیایی نفوذ آن در بازارهای تجاری چشمگیر نبوده است .اما در چند سال گذشته با تحقیقات وسیعی که در سطوح دانشگاهی و مراکز تحقیقاتی انجام شده است روشهای الکترومغناطیسی جایگزین مواد مغناطیسی گذشته شده است . همچنین تئوریهای قابل قبولی نیز ارائه شده که این امر چشم انداز بسیار مناسبی برای این تکنولوژی سودمند ترسیم نموده است.

تاریخچه آبرسانی

اولین ملتها به تقلید از طبیعت با استفاده از کندن زمین به صورت کانال شروع به آبرسانی نمودند. قنات یا کاریز از شیوه های بسیار قدیمی در آبرسانی است که هنوز در ایران مورد استفاده است. چینی ها، بابلی ها، هندی ها، ایرانیان و مصریان از جمله قدیمی ترین ملت ها در زمینه استفاده از شبکه آبرسانی هستند.
امروزه جای خوشبختی است که در اکثر شهرها آب سالم غالبا به مقدار کافی و با فشار مطلوب در دسترس است. اگر چنین نباشد. علاوه بر افزایش نارضایتی عمومی سطح بهداشت و رفاه جامعه به شدت کاهش
می یابد.
و همچنین به علت تمرکز روز افزون مردم در شهرها از یک سو و گسترش صنایع از سوی دیگر لازم
می سازد که فن آبرسانی شهرها مانند هر فن دیگری در حال تکامل باشد. لذا آگاهی مهندس طراح یک شبکه آبرسانی شهری بر آنچه که در این زمینه در دنیا رخ می دهد بسیار لازم است.
همچنین دسترسی به آب در مناطق مختلف شهری تحت الگوهای مصرف متفاوت و با مخازن مختلف السطح تامین آب برای نیاز اضطراری آتش نشانی وضعیت شبکه های موجود آبرسانی به مناطق تحت توسعه شهری یا صنعتی از جمله مشکلاتی هستند که برای حل آنها نیاز به درک صحیح رفتار هیدرولیکی شکبه ها است.

تعریف یک شبکه آب رسانی
یک شبکه آبرسانی عبارت است از مجموعه ای وسیع از یک سری لوله که به وسیله اتصالاتی نظیر سه راهی،زانویی،تبدیل و... به هم متصل می شوند،به طوری که با ورود آب از یک نقطه،از نقاط دیگر قابل برداشت باشد.
طراحی یک شبکه آبرسانی مستلزم انتخاب قطر مناسب جهت هر یک از لوله های شبکه است.این انتخاب باید به گونه ای باشد که کلیه پارامتر های مهم شبکه از قبیل فشار،سرعت و ... در محدوده مشخص برآورده گردند.
به طور کلی در محاسبات مربوط به حلقه های یک شبکه آبرسانی دو تیپ مختلف از معادلات مورد استفاده قرار می گیرند.

1_معادلات پیوستگی جریان
2_معادلات انرژی
اساس معادلات پیوستگی جریان بر این اصل استوار است که دبی ورودی یک گره باید با دبی خروجی از آن برابر باشد.اساس معادلات انرژی نیز بر این اصل استوار است که جمع جبری افت فشار های خالص نظیر ارتفاع برای هر حلقه از شبکه باید برابر صفر باشد.

با توجه به توضیحات فوق می توان نتیجه گرفت که:
1_برای هر گره از شبکه و به منظور متوازن نمودن مقادیر فشار مربوط به آن می توان یک معادله پیوستگی نوشت.
2_برای هر حلقه از شبکه و به منظور متوازن نمودن مقادیر فشار مربوط به آن میتوان یک معادله انرژی نوشت.
معادلات اساسی که در طراحی شبکه آبرسانی کاربرد دارند،معادلات دارسی ویسباخ و هیزن ویلیامز و برنولی می باشد.

نحوه رفع سختی آب

آب سخت آبی است که حاوی نمک‌ های معدنی از قبیل ترکیبات کربنات‌های هیدروژنی، کلسیم، منیزیم و ... است. سختی آب بر دو نوع است: دایمی و موقت.
تغییرات سختی آب بر حسب آنکه آب در موقع نفوذ در زمین از قشرهای آهکی و منیزیمی و گچی گذشته و یا نگذشته باشد، کم یا زیاد می‌شود. آبهای نواحی آهکی، سختی زیادتری تا آبهای نواحی گرانیتی و یا شنی دارند. سختی آب در عرض سال هم ممکن است تغییر نماید. معمولاً سختی آبها در فصل باران کم و در فصل خشکی زیاد می‌شود.
مضرات آب سخت:
آب سخت برای مصرف در کارخانجات مناسب نیست. از مضرات آن ایجاد قشر آهکی بر روی جداره دیگ و خوردگی آن می شود.
سختی آب، عامل تشکیل رسوب در دیگهای بخار، مبدلهای حرارتی، برجهای خنک کننده و سیستمهای سرد کننده می باشد. اگر آب سخت برای شستشو به کار رود، صابون هدر می رود. در صنایع نساجی و رنگرزی کیفیت رنگ افت می کند. انحلال سود سوز آور در آب، منیزیم را به صورت هیدروکسید منیزیم رسوب می دهد. سختی بیش از حد باعث سوء هاضمه و بروز بیماریهای کلیوی می شود.
جهت رفع سختی آب، تعداد زیادی مواد شیمیایی موجود است، که دارای کربنات سدیم هستند. این مواد را قبل از ورود آب، به دیگ ها اضافه می کنند. که باعث گرفتن سختی آب می شود. و یا در دیگ بر اثر افزودن این مواد، آهک و گچ را رسوب می‌دهند (باعث شناور شدن رسوب در آب دیگ می شود) و دیگر این رسوب، محکم به جدار دیگ نمی‌چسبد بطوری که می‌توان آنرا به آسانی پاک نمود.
البته به یاد داشته باشید جهت خروج این رسوبات معلق شده در دیگ باید طبق یک برنامه زمان بندی شده و منظم اقداماتی از جمله زیرآب زدن به صورت مداوم تکرار شود. (درصورت درخواست تمایل به آگاهی از این برنامه زمانبندی، جهت خروج این مواد معلق و همچنین تهیه این مواد و دریافت مشاوره بیشتر با شرکت بخارپویان تماس حاصل فرمایید.)

سختی زدایی
برای برطرف کردن سختی موقت آب، با جوشاندن آن کربنات‌ های هیدروژن محلول، به کلسیم نامحلول تبدیل شده و تشکیل رسوب می‌دهند. این رسوب در مناطق دارای آب سخت، درون دیگ ها دیده‌ می‌شود. سختی دایمی آب را می‌توان با کمک نرم‌ کننده‌های تبادل کننده یون، مانند پرموتیت برطرف کرد. آبی که در طبیعت وجود دارد تقریباً همیشه ناخالص می‌باشد. زیرا اغلب دارای گچ، آهک، نمک طعام، ترکیبات منیزیم، آهن، اکسیژن و ازت، انیدرید کربنیک، ترکیبات آلی و غیره است، مقدار این ناخالصی ها در آبهای مناطق مختلف متفاوت است.
یکی از اجسام گیرنده سختی آب تری ناتریم فسفات Na3PO می‌باشد، که با اسم آلبرت ‌تری بکار می‌رود. یون کلسیم موجود در آب بر اثر ناتریم فسفات تبدیل به تری کلسیم فسفات PO42Ca3 می‌گردد و رسوب می‌نماید.
بر اثر پختن بی‌کربنات، کلسیم آب تبدیل به کربنات می‌شود و رسوب می‌نماید، (Ca3H2Ca → CO3Ca + CO2 + H2O) و بی کربنات کلسیم آب، بر اثر کربنات سدیم، گچ و بی‌کربنات کلسیم، به کربنات کلسیم تبدیل می‌شود و رسوب می‌گردد:
Ca3H2Ca + CO3Na2 → CO3Ca + 2CO3HNa
SO4Ca + CO3Na2 → CO3Ca + SO4Na2
اخیرا به مقدار زیاد از رزین ها که قادرند تعویض یون کنند، برای رفع سختی آب استفاده می‌کنند. رزین لواتیت در آلمان و آمبرلیت و دووکس در آمریکا استعمال می‌گردد.
درجه سختی آب:
درجه سختی آب را از روی مقدار کلسیم و منیزیم موجود در آن تعیین می‌کنند.
در آلمان اگر آبی ده میلی گرم CaO در یک لیتر داشته باشد می‌گویند درجه سختی آب یک است.
در فرانسه اگر آبی در یک لیتر ده میلی گرم کربنات کلسیم یا همسنگ آن کربنات منیزیم داشته باشد می‌گویند که یک درجه سختی دارد.
در انگلستان اگر آبی ده میلی گرم کربنات کلسیم و یا همسنگ آن کربنات منیزیم در ۰.۷ لیتر داشته باشد یک درجه سختی دارد.
برای تعیین سریع سختی آب، کارخانه شیمیایی واقع در آلمان قرصهایی ساخته است. در یک لوله آزمایش مخصوص و مدرج، آب مورد آزمایش را تا خط نشان لوله پر می‌نمایند، و به‌ وسیله معرفی که همراه بسته قرصهاست رنگ این آب را قرمز می‌کنند و آگاه آنقدر از این قرصها در آن می ‌اندازند تا رنگ آب سبز گردد. شماره قرصهای ریخته شده در لوله آزمایش برابر درجه سختی آب می‌باشد. دقت این روش تا نیم درجه است. در ایران معمولا از کیت های خاصی استفاده می شود. (جهت دریافت این کیتها با بخارپویان تماس حاصل فرمایید)
سختی گیر:
سختی گیری برای جدا کردن دو عنصر کلسیم و منیزیم بکار میرود. اگر این دو عنصر از آب جدا نشوند، همان اتفاقی در دیگ بخار می‌افتد که در کتری رخ می‌دهد. در واقع رسوبات، سطح بین لوله های آتش خوار با آب را کاهش می دهد و انرژی بیشتری برای تولید میزان معینی فشار مصرف می‌شود. همچنین پاکسازی این لوله ها علاوه بر هزینه بر بودن خط تولید را نیز متوقف می‌کند.
این بخش از دو مخزن تشکیل می‌شود، مخزن اول شامل بافت رزین سه ‌بعدی بوده که با منیزیم ترکیب شده RMg بوجود می‌آورد در نتیجه سختی آب از بین می‌رود ولی نمی‌توان آن را به فاضلاب هدایت کرد. چون رزین از دست خواهد رفت. سپس مخزن دوم به عنوان مخزن احیا استفاده می شود. در این مخزن آب‌ نمک وجود دارد. واکنشهای به صورت زیر انجام می‌شود. (واکنش زیر، با ترکیب رزین و منیزیم انجام می گیرد).

واکنش اول : MgSo4 + R ---> RMg + So4
واکنش دوم : NaCl + RMg + So4 ---> RNa + MgCl2
اکنون آب وارد مخزن نمک شده، و RNa مجددا با سولفات منیزیم تر کیب شده و تولید RMg می‌نماید. که با انجام چرخه‌ایی این واکنش ‌ها، رزین مجددا احیا شده و از چرخه احیا خارج می‌شود.
اکنون سختی آب گرفته شده. ولی برای وارد شدن به داخل دیگ باز مشکلاتی وجود دارد.
لازم به ذکر است همان گونه که بیان شد، دستگاه سختی گیر تنها قادر به جداسازی دو عنصر مضر کلسیم و منیزم است. جهت جداسازی دیگر عنصرها از آب دیگ بخار و تاسیسات، تدابیر دیگری باید در نظر گرفت.(جهت دریافت اطلاعات در این خصوص با بخارپویان تماس حاصل فرمایید)
لازم به یادآوری می باشد، در زمان تولید در کارخانه و کارکرد مداوم دیگ بخار، ممکن است بیش از ظرفیت سختی گیر آب مصرفی از آنها عبور کند، که مسلما تمامی املاح کلسیم و فسفر به قطع فیلتر و جداسازی نمی شود. در این صورت تدبیر ثمر بخش موادی است که املاح منیزم و کلسیمی که فیلتر نمی شوند را، در آب جوش به هنگام کار دائم دیگ بخار به صورت غیر قابل رسوب در می آورد، و مانع چسبیدن آنها به سطح فلز مخزن آب، روی لوله ها و کوره می شود. که با قیمت بسیار ارزانی در دسترس می باشند. و با اضافه نمودن آنها به آب مصرفی دیگ بخار و درین های (زیرآب زنی) مرتب طبق آزمایش های لازم آب ورودی دیگ، این املاح معلق و نچسب به هرز آب فرستاده می شود. (جهت دریافت این مواد با بخارپویان تماس حاصل فرمایید)
شهرهای با آب سخت:
اکثر شهر های ایران و البته شهر های قم، زاهدان، دلیجان، ساوه، سمنان و... از شهرهایی هستند که آب آنها از سختی بالایی برخوردار است. بدیهی است که، رفع سختی آب از وظایف بسیار مهم اپراتور در طول نگهداری روزانه و شیفت کاری است، و به جهت جلوگیری از صدمات مخرب و گاهی غیر قابل جبران و مصیبت بار بعدی که در مدت کوتاهی به سیستم تاسیسات وارد می گردد تدبیر لازم با هزینه ای بسیار اندک در قبال تاسیساتی حرارتی که به قطع قسمتی حیاتی برای تولید مداوم و مستمر است، اتخاذ گردد. جهت کسب اطلاعات بیشتر با واحد شیمی آب بخارپویان بخار تماس حاصل فرمایید. اما لازم است که سختی آب در تمامی کارخانه جات سراسر کشور به صورت دوره ای و تحت نظارت متخصصان این بخش کنترل گردد. تا از بروز هزینه های هنگفت در آینده ای بسیار نزدیک جلوگیری شود.

بهداشت آب

مقدمه
بهداشت آب موضوعی بسیار مهم در بهداشت عمومی و مدیریت سلامت می‌باشد. قبل از پرداختن به راه کارهای عملی استحصال، انتقال، بهسازی و توزیع آن لازم است این عنصر حیاتی موثر بر سلامت و مرتبط با توسعه پایدار، شناخته شود.

شناخت آب از نظر کیفیت و کمیت و چگونگی حصول آن قدمی اساسی در جهت بهینه سازی مصرف آن می‌باشد. اگر چه بیش از سه چهارم کره زمین را آب فرا گرفته است، سهم قلیلی از آب‌های موجود، برای مصارف بهداشتی و کشاورزی، قابل استفاده است. زیرا حدود 3/97 درصد اقیانوس‌ها و 1/2 درصد یخ‌های قطبی و 6/0 درصد دریاچه ها و رودخانه و آب‌های زیرزمینی وجود دارد که حدود 36/0 درصد کل منابع آب می‌باشد. آب اقیانوس‌ها، دریاها و اغلب دریاچه ها و بسیاری از منابع آب زیرزمینی به علت شوری بیش از حد و داشتن املاح معدنی برای مقاصد بهداشتی، کشاورزی و صنعتی، غیرقابل استفاده می‌باشند.

آب ماده حیاتی است که بطور یکنواخت در سطح کره زمین موجود نمی‌باشد. در نتیجه بسیاری از نقاط کره زمین با کمبود آب مواجه است. حرکت مداوم بخار آب به هوا و برگشت آن به زمین را گردش آب در طبیعت می‌نامند.

انرژی خورشید باعث تبخیر آب اقیانوس‌ها، رودخانه ها، دریاچه ها و منابع آب سطحی می‌گردد. بخار آب فشرده شده همراه توده های هوا باعث نگهداری آب در هوا شده و موجب تشکیل ابر باردار یا ذخیره کننده آب می‌شود ریشه گیاهان، آب و رطوبت موجود در خاک را گرفته و از طریق روزنه های تنفسی برگ‌ها به هوا فرستاده و به بخار تجمع یافته در هوا اضافه می‌شود که در شرایط مناسب به صورت نزولات جوی به زمین برمی‌گردد.

آب یک عنصر حیاتی است با ویژگی‌های قابل توجه و کم نظیر، یکی از مهم ترین عناصر شیمیایی می‌باشد که قسمت اعظم موجودات زنده و محیط زیست راتشکیل می‌دهد. این ماده 70% گیاهان را تشکیل می‌دهد. آب فراوان‌ترین و بهترین حلال در طبیعت است. آب یک مایع زیست شناختی است که واکنش‌های فیزیکوشیمیایی سوخت و ساز در پیکره موجودات زنده را مقدور و تسهیل می‌نماید ومحیطی است برای نقل و انتقال مواد در بدن موجودات زنده که علاوه بر نقش موثرآن در متابولیسم، دفع مواد زائد حاصل از فعالیت‌های زیست شناختی موجود زنده را موجب می‌شود. آب ناشی از تعریق در گرما باعث خنک کردن بدن می‌گردد. آب و انیدرید کربنیک توسط انرژی خورشیدی در پیکره گیاهان سبز تبدیل به کربوهیدرات یا انرژی شیمیایی می‌شود.

اگر چه آب خالص در طبیعت یافت نمی‌شود. اما آب خالص مایعی بی‌رنگ، بی‌بو و بی مزه است که دارای نقطه انجماد صفر و نقطه جوش 100 درجه سانتی گراد می‌باشد ساختار شیمیایی آن به صورت H2O است که به احتمال کمتر از 3/0 درصد آب‌های موجود در طبیعت بر دارنده ایزوتوپ‌های H4O2 ، H6O3 نیز می‌باشند. آب در چرخه گردش خود قادر است املاح و گازهای موجود در طبیعت را به صورت محلول در آورده و بسیاری از آلودگی‌ها را همراه خود به حرکت در آورد. آب باران قبل از رسیدن به زمین ناخالصی‌های موجود در هوا نظیر ذرات، گازها، مواد رادیواکتیو و میکروب‌ها را به سطح زمین آورده و در حین حرکت در زمین نیز آلاینده ها را با خود حمل می‌کند. به علاوه آب‌های جاری اغلب دریافت کننده فاضلاب‌ها و مواد زائد ناشی از فعالیت‌های انسانی می‌باشند.

بسیاری از مشکلات بهداشتی کشورهای در حال پیشرفت، عدم برخورداری از آب آشامیدنی سالم است. از آنجایی که محور توسعه پایدار، انسان سالم است و سلامت انسان در گرو بهره مندی از آب آشامیدنی مطلوب می‌باشد بدون تامین آب سالم جایی برای سلامت مثبت و رفاه جامعه، وجود ندارد. آب از دو بعد بهداشتی واقتصادی حائز اهمیت است. از بعد اقتصادی به حرکت درآورنده چرخ صنعت و رونق بخش فعالیت کشاورزی است. از بعد بهداشتی آب با کیفیت، تضمین کننده سلامت انسان است. آب با شکل ظاهری و با وسعت محتوایی آن دنیای زنده دیگری است.

اگر چه از دید ما پنهان است، اما آب دارای آثار بسیار زیادی در حیات جانداران به ویژه انسان میباشد. آب آشامیدنی علاوه بر تامین مایع مورد نیاز بدن به مفهوم مطلق آن یعنی H2O ، در بردارنده املاح و عناصر ضروری برای موجود زنده و انسان می‌باشد. کمبود پاره ای از آن‌ها در آب ایجاد اختلال در بدن موجود زنده می‌کند و منجربه بروز برخی بیماری‌ها می‌شود.

فقدان ید و فلوئور و ارتباط آن‌ها با گواتر اندمیک و پوسیدگی دندان‌ها به ترتیب بیان کننده این اهمیت است. علاوه بر مواد شیمیایی، موجودات ذره بینی گوناگونی نیز در آب پیدا می‌شوند که بعضی از آنها بیماری زا بوده و ایجاد بیماری‌های عفونی خطرناکی می‌کنند. بهسازی آب رابطه مستقیمی با کاهش بیماری‌های عفونی دارد. بطوری که پس از تامین آب آشامیدنی سالم میزان مرگ از وبا 1/74 درصد، میزان مرگ از حصبه 3/63 درصد، میزان مرگ به علت اسهال خونی 1/23 درصد و میزان مرگ از بیماری اسهال 7/42 درصد کاهش یافت. بنابراین برنامه ریزی و هزینه در جهت تامین آب سالم سرمایه گذاری قابل توجهی برای آینده خواهد بود. تهیه و تامین آب آشامیدنی سالم برای جامعه یکی از موثرترین و پایدارترین فنآوری‌ها برای ارتقاء سلامت جامعه است.

ناخالصی‌های آب

چنانچه آب خالص با ترکیب شیمیایی H2O را اساس مطالعه قرار دهیم ناخالصی‌های آن عبارتند از:

1 ـ ناخالصی‌های معلق

نظیر ذرات معلق زنده و غیرزنده که در آب به صورت معلق یافت می‌شوند. این نوع ناخالصی را می‌توان در سه گروه، تقسیم بندی و مطالعه نمود.

الف) ذرات معلق زنده بیماری‌زا مانند عوامل بیماری‌زای موجد وبا، حصبه، شبه حصبه، انواع اسهال‌ها، تخم انگل‌ها مانند آسکاریس و عامل کیست هیداتید و ویروس‌ها، منشاء اصلی این دسته از ناخالصی‌ها فاضلاب شهری و حضور حیوانات اهلی یا وحشی در مجاورت منابع آب می‌باشد.

ب) ذرات معلق زنده غیربیماری‌زا مانند باکتری‌های ساپروفیت، اغلب جلبک‌ها و تک سلولی‌هایی که در طبیعت به وفور پیدا می‌شوند.

ج) ذرات معلق غیرزنده مانند رس، لیمون که ناشی از فرسایش سطح زمین و سطوح آبخیز می‌باشد.

از نظر فیزیکی ذرات بالا به دو گروه تقسیم می‌شوند گروهی که در حوضچه های ته نشینی و یا صافی‌ها جدا می‌شوند و گروهی که برای جدا کردن آن‌ها احتیاج به مواد منعقد کننده است تا از طریق لخته سازی، به ذرات درشت تری تبدیل شده و حذف شوند.

2 ـ ناخالصی‌های محلول

این دسته شامل املاح معدنی، ترکیبات آلی و گازهای محلول می‌باشند که می‌توان آن‌ها را به صورت زیر گروه بندی نمود:

الف) املاح محلول معدنی که اغلب به صورت املاح کلسیم، منیزیم، سدیم، آهن، منگنز و000 می‌باشد که برخی از آن‌ها مصرف آب را محدود می‌نمایند که در جای خود بحث خواهد شد.

ب) گازهای محلول مانند اکسیژن، انیدرید کربنیک، هیدروژن سولفوره، ازت وغیره می‌باشند و این نوع ناخالصی نیز کیفیت شیمیایی آب را تحت تاثیر قرار داده و ممکن است باعث نامطلوب بودن آن شود.

منابع تامین آب

آب یک منبع حیاتی است که معمولا از محدودیت خاصی برخوردار است آب شیرین موجود در محدوده جغرافیایی خاصی تقریبا ثابت و جوابگوی جمعیت محدودی است.

منابع آب مشروب اجتماعات را می‌توان به سه دسته تقسیم نمود:

الف) منابع سطحی

آب‌هایی که در قالب آب باران، آب رودخانه، آب دریاچه های طبیعی، آب دریاچه ها یا سدهای ذخیره ای و قنوات در طبیعت موجود هستند و در صورتی که استحصال و بهسازی، نگهداری و بهره برداری آن‌ها با در نظر گرفتن ملاحظات اقتصادی و فنی مقدور باشد به عنوان منبع آب آشامیدنی انتخاب می‌شوند.

ب) منابع آب زیرزمینی

منابعی نظیر چشمه سارها، آب چاه های کم عمق، چاه های عمیق، چاه های جاری و آب حاصل از کانال‌های ساخته شده منابع آب زیرزمینی را تشکیل می‌دهند.

ج) منابع آب شور

و بالاخره در شرایطی که هیچ کدام از منابع فوق جهت دستیابی به آب شیرین مقدور نباشد سومین منبع عبارت خواهد بود از آب دریاها و دریاچه های شور یا آب‌های شور زیرزمینی.

اکثر اجتماعات شهری و روستایی ایران از منابع آب‌های زیرزمینی بهره برداری می‌کنند. در دو دهه اخیر چندین طرح بزرگ و متوسط انتقال آب‌های سطحی منابع دوردست نیز تهیه و اجراء شده است. منبع اصلی آب آشامیدنی شهرهایی مانند مشهد، شیراز، تبریز، بندر عباس، کرمانشاه، کرمان و بخشی از تهران از منابع آب زیرزمینی است. اغلب روستاهای ایران به روش سنتی و علمی لیکن بعضا غلط از آب زیرزمینی استفاده می‌کنند. انتخاب منبع آب آشامیدنی اجتماعات چه شهری و چه روستایی، کوچک یا بزرگ مبتنی است بر هزینه تهیه، تصفیه و توزیع آن. لازم است حداقل امکانات فنی اجرایی در حد معقول، وجود داشته باشد، پس با لحاظ نمودن جنبه اقتصادی و بهداشتی منابع احتمالی آب، شناسایی و از بین آن‌ها منبع مقرون به صرفه و مطمئن انتخاب گردد. در هر حال، منبع آب آشامیدنی بایستی درنهایت آب سالم و پاکیزه ای در اختیار مصرف کننده قرار دهد.

آب سالم و پاکیزه

آب آشامیدنی، علاوه بر سالم بودن لازم است پاکیزه نیز باشد. زیرا آب سالم وکدر یا بامزه نامطلوب و داشتن رنگ، ممکن است مورد اعتراض مصرف کننده قرار گرفته و مصرف کننده به طرف آب به ظاهر پاکیزه ای گرایش پیدا کند که از نظر کیفیت شیمیایی و میکروبی، نامطلوب باشد. آب سالم آبی است که حتی در درازمدت مصرف آن خطری برای مصرف کننده ایجاد نکند. توصیه می‌شود آب آشامیدنی نه تنها کاملا سالم باشد بلکه باید " پاکیزه" یعنی مورد پسند مصرف کننده هم باشد. چنین آبی را می‌توان " پذیرفتنی" یا " نوشیدنی" تلقی نمود. آب آشامیدنی از طریق تعیین کیفیت فیزیکوشیمیایی ومیکروب شناختی ارزیابی وانتخاب می‌گردد.

ویژگی‌های آب سالم

1 ـ عاری از عوامل زنده بیماری‌زا باشد2 ـ عاری از مواد شیمیایی زیان آور باشد3 ـ بدون رنگ و بو، و طعم مطبوع داشته باشد4 ـ قابل استفاده برای مصارف خانگی باشد

آبی که یک یا دو مورد از ویژگی‌های فوق را نداشته باشد (بویژه مورد یک و دو) آن را آلوده و برای شرب غیرقابل مصرف می‌دانند.

آلودگی آب

آب خالص مطابق ساختمان شیمیایی آن به هیچ وجه در طبیعت وجود ندارد، لیکن انواع ناخالصی‌ها به صورت حل شده، معلق یا بینابینی با خود دارد. که در بخش ناخالصی‌های آب آمده است. جنبه وخیم تر، آلودگی آب ناشی از فعالیت‌های انسانی است مانند شهرنشینی و صنعتی شدن.

تعریف آب آلوده

آبی که دارای عوامل بیماری‌زای عفونی یا انگلی، مواد شیمیایی سمی، ضایعات و فاضلاب خانگی و صنعتی باشد را آب آلوده گویند. آلودگی آب از فعالیت‌های انسانی، نشات می‌گیرد. منابع آلاینده آب عبارتند از:

الف) گندآب که عوامل زنده بیماری‌زا و مواد آلی تجزیه پذیر را در بردارد.

ب) مواد زائد تجاری و صنعتی در بر دارنده عوامل سمی از نمک‌های فلزی یا مواد شیمیایی پیچیده مصنوعی.

ج) آلاینده های کشاورزی نظیر کودها و آفت کش‌ها.

د) آلاینده های فیزیکی مانند گرما (آلودگی حرارتی) و مواد پرتوزا.

آلودگی را می‌توان به عنوان یک تغییر نامطلوب در خواص فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی آب تعریف کرد که باعث به خطر انداختن سلامت، بقاء و فعالیت‌های انسان یا سایر موجودات زنده می‌شود. آلودگی از نظر پایداری نیز قابل بررسی و مطالعه است. لذا از این دیدگاه دو نوع آلودگی وجود دارد. آلودگی قابل انحطاط و آلودگی غیرقابل انحطاط.

آلوده کننده قابل انحطاط را می‌توان تجزیه کرد، از بین برد و یا برای برخی فعالیت‌ها مصرف نمود. از این طریق حد قابل پذیرش آلودگی را می‌توان طی مراحل طبیعی یا با روش‌های مهندسی (سیستم‌های تصفیه) نقصان داد. البته در صورتی که سیستم تحت تاثیر شوک ناشی از آلاینده، شکست نخورده باشد یا به عبارتی آلودگی لبریز نگردد. این دسته خود به دو گروه تقسیم می‌شوند قابل انحطاط تند و کند، آلوده کننده های قابل انحطاط تند، نظیر فاضلاب انسانی وزائدات حیوانی و کشاورزی، معمولا خیلی سریع قابل تجزیه اند.

آلوده کننده های قابل انحطاط کند، مانند د.د.ت و بعضی از مواد رادیواکتیو به کندی تجزیه می‌شوند به هرحال اجزای آن‌ها یا کاملا تجزیه شده و یا به حدّ غیرقابل ضرر کاهش می‌یابند. آلوده کننده های غیرقابل انحطاط از راه های طبیعی تجزیه نمی‌شوند. نمونه چنین آلوده کننده هایی عبارتند از جیوه، سرب، ترکیبات آلی ‌هالوژنه ها، دیوکسین‌ها و بعضی از پلاستیک‌ها.

آلودگی آب از نظر منشاء

آلودگی با منشاء زیست شناختی نظیر

الف) باکتری‌ها: وبا، حصبه و اشباه آن، اسهال خونی باکتریال، اسهال به علت اشریشیاکولی، لپتوسپیروزیس و بیماری ناشی از یرسینیا آنتروکولیتیکا و ناراحتی گوارشی ناشی از کمپیلوباکترها.

ب) ویروس‌ها: هپاتیت‌های ویروسی، فلج اطفال، بیماری‌های ناشی از ویروس‌های کوکساکی، اکو و گاستروآنتریت ویروسی.

ج) پروتوزوئرها: آمیبیازیس، ژیاردیازیس، بالانتیدیازیس، نگلریافاولری مولد مننگوآنسفالیت آمیبی و اکانتاموبای عامل مننژیت و ناراحتی تنفسی.

د) کرم‌های انگلی: شیستوزومیازیس، بیماری خارش شناگران، آسکاریازیس، هیداتیدوز، دراکونکولوس، بیماری ناشی از کرم قلابدار و کرم نواری ماهی.

ه) سموم تولیدی از سیانوباکتری‌ها: سمومی که ایجاد ناراحتی کبدی می‌کنند، این سموم توسط میکروسیستیس، اسیلاتوریا، آنابنا و نودولاریا که مسمومیت کبدی ناشی از آن‌ها طی 24 ساعت پس از خوردن، فرد را از پای در می‌آورد.

میکروارگانیسم‌هایی که از طریق آب آلوده به انسان منتقل می‌شوند و دارای اهمیت چشمگیر بهداشتی هستند در جدول شماره 1 آمده است. در این جدول نیز برخی از میکروارگانیسم‌های فرصت طلب که در افراد با نقص ایمنی نظیر کودکان، سالمندان و یا بیماران HIV مثبت ممکن است ایجاد ناراحتی کنند، ذکر شده است. در صورتی که ارگانیسم‌های فرصت طلب، با تراکم زیادی در آب باشند موجب عفونت‌های مختلفی در پوست، مخاط، چشم، گوش، بینی و گلوی افراد حساس یا با مقاومت پایین می‌گردند. مثال بارز این میکروارگانیسم‌ها پسودومونا آئروژینوزا و گونه های فلاوباکتریوم، آسینتوباکتر، کلبسیلا، سراتیا، آئروموناس و . . . می‌باشد.

ناشناخته یا محقق نشده.

الف) طول زمان عفونت‌زایی عامل بیماریزا در 20 درجه سانتی گراد کوتاه تا یک هفته، متوسط یک هفته تا یک ماه و طولانی از یک ماه بیشتر.

ب) هنگامی که در مقدار متداول و زمان معین عامل بیماریزا نابود شود مقاومت ندارد. مقاومت پایین است لیکن نابودی کامل عامل بیماریزا فراهم نشود از نظر مقاومت متوسط است.

ج) دز لازم برای ایجاد بیماری در 50% افراد بالغ سالم حساس، ممکن است با کمترین مقدار یک عدد واحد عفونت‌زا برای برخی ویروس‌ها باشد.

د) براساس تجارب یا برخی افراد حساس

ه) عامل اصلی عفونت پوست از راه تماس است، اما می‌تواند در افراد مبتلا به سرکوب دستگاه ایمنی (ایمونوساپرسیو) یا افراد سرطانی ایجاد عفونت کند.

آلودگی آب با منشاء شیمیایی

منابع آب، اغلب در بر دارنده ناخالصی‌های شیمیایی هستند. این ناخالصی‌ها ممکن است ناشی از آلودگی هوا، آلودگی خاک یا مواد آلاینده ناشی از فعالیت‌های انسانی که به صورت فضولات جامد و مایع به محیط تخلیه می‌گردد باشد. آلاینده های شیمیایی با اشکال متفاوت که از زباله های صنعتی و فضولات جامد و مایع شهری حاصل می‌شوند منابع آب را بیش از پیش تهدید می‌نمایند. این آلاینده ها عبارتند از حلال‌های شوینده، سیانید، فلزات سنگین، اسیدهای آلی و معدنی، مواد ازته، مواد سفید کننده، رنگ‌ها، رنگدانه ها، سولفیدها، آمونیاک، مواد سمی و انواع گوناگون ترکیبات آلی کشنده موجودات زنده.

آلاینده های شیمیایی نه تنها می‌توانند بطور مستقیم بر سلامت انسان آسیب برسانند. بلکه از راه تجمع در آبزیان بطور غیرمستقیم هم می‌توانند بر انسان اثر کنند نظیر ماهی که برای تغذیه انسان مورد استفاده قرار می‌گیرد. آلاینده های شیمیایی موجود در آب ممکن است ایجاد آسیب‌های سمی حاد یا مزمن درانسان نمایند. به هرحال برخی از آلاینده ها حتی در دز پایین ممکن است سلامت انسان را تحت تاثیر قرار دهند یا اینکه مواجهه درازمدت انسان با برخی آلاینده ها سبب ضایعات پاتولوژیکی در انسان شود. مطالعات همه گیری شناختی، رابطه برخی ازبیماری‌ها با کیفیت شیمیایی آب آشامیدنی یا غذاهای دریایی را نشان می‌دهد. در بیماری‌های ناشی از آلاینده های شیمیایی می‌توان به عارضه متهموگلوبینمیا در کودکان، مسائل مربوط به بهداشت دندان‌ها، سختی آب و بیماری‌های قلب و عروق و مسمومیت حاد یا مزمن ناشی از ترکیباتی نظیر سموم دفع آفات، ترکیبات فنلی، هیدروکربورهای حلقوی، تری‌هالومتان‌ها و فلزات سنگین استناد نمود. اقدامات بهداشت محیط متمرکز است بر روی موادی که بالقوه بحال مصرف کننده مضر هستند، محدود گردد و آن دسته در مواردی که قابلیت پذیرش عمومی را تحت تاثیر قرار می‌دهند کنترل شود.

سختی آب مربوط به املاح خاصی است که در آب وجود دارد این املاح شامل کاتیون‌های کلسیم، منیزیم، استرانسیم، آهن، آلومینیوم، منگنز و مس می‌باشد که با آنیون‌های بیکربنات، کربنات کلرور، سولفات، سیلیکات و نیترات به صورت محلول در آب وجود دارند. سختی آب را می‌توان به صورت " خراب شدن صابون در آب" تعریف کرد. اگر مقدار زیادی آب لازم شود تا صابون کف کند مصرف کننده آب، آن را سخت به شمار می‌آورد. اغلب سختی آب ناشی از چهار جزء می‌باشد: بی کربنات کلسیم، بیکربنات منیزیم، سولفات کلسیم و سولفات منیزیم. وجود هر یک از این ترکیب‌ها موجب سختی آب می‌شود، اگر چه ترکیبات دیگر هم هستند اما کمتر موجب سختی آب می‌شوند. سختی آب به صورت سختی دائم و سختی موقت نامگذاری می‌شود.مجموع سختی موقت و سختی دائم را سختی کل می‌نامند. با رویکردی دیگر، سختی را به سختی مربوط به کربنات‌ها و سختی غیرکربناتی تقسیم بندی نموده اند. سختی کربناتی موقتی و سختی غیرکربناتی، دائمی است. سختی موقت در اثر جوشاندن آب ته نشین می‌شود و جرم داخل ظروف را تشکیل می‌دهد، این پدیده به املاح کربنات کلسیم و منیزیم مربوط میشود. جوشاندن آب به مدت چند دقیقه موجب تجزیه شدن بی کربنات کلسیم و منیزیم و خارج شدن CO2 و رسوب کربنات‌های کلسیم و سدیم می‌گردد. اماسختی مربوط به سولفات‌ها، نیترات‌های کلسیم، منیزیم 000 در اثر حرارت رسوب نمی‌دهند. سختی آب معمولا برحسب میلی اکی والان در لیتر یا میلی‌گرم در لیتر کربنات کلسیم بیان می‌شود و آب‌ها را بر این اساس طبق جدول زیر درجه بندی می‌نمایند.

جدول ـ طبقه بندی سختی آب
طبقه یا درجه سختی آب
مقدار سختی آب برحسب میلی اکی والان

در لیتر آب (میلیگرم در لیتر)

الف) سبک ( کمتر از 50 میلی گرم در لیتر)

ب) سختی متوسط ( 150-50 میلی گرم در لیتر)

ج) آب سخت ( 300-150 میلی گرم در لیتر)

د) آب خیلی سخت ( بیش از 300 میلی گرم در لیتر)

معیار آب آشامیدنی از نظر سختی این است که آب آشامیدنی باید دارای سختی متوسط باشد. اگر سختی آب بیش از 3 میلی اکی والان در لیتر باشد، پیشنهاد می‌شود سبک گردد. سختی آب بیشتر از نظر اقتصادی اهمیت دارد اگرچه طبق مطالعات انجام شده امکان رویداد بیماری‌های قلب و عروق در استفاده کنندگان از آب سبک بیشتر است.

ویژگی‌های فیزیکی یا ظاهری آب

ویژگی‌های فیزیکی آب نظیر بو، مزه، کدورت، درجه حرارت و رنگ آب می‌تواند آب را برای مصرف کننده نامطلوب سازد.



بو و طعم

اساسی ترین مساله در مورد آب تصفیه شده عدم داشتن بو و طعم می‌باشد، بوی آب قاعدتا ارتباط نزدیکی با طعم آن دارد. عوامل مختلفی در ایجاد طعم و بوی آب موثر است. ازجمله این عوامل جلبک‌ها، تجزیه گیاهان آبزی، محصولات حاصل از کلرینه نمودن آب نظیر کلر و فنل‌ها و آب‌های راکدی که در انتهای سیستم توزیع ساکن می‌مانند.



کدورت آب

پدیده ای است که میزان زلال بودن یا شفافیت آن را مشخص می‌کند و یکی از معیارهای تعیین کیفیت ظاهری آب است. کدورت معمولا به علت وجود مواد معلّق در آب ایجاد می‌شود. در برنامه های تهیه، تامین و توزیع آب بهداشتی معیار کدورت نیز مورد توجه است. و معمولا برای کدورت‌های قابل توجه از واحد J.T.U برای سنجش استفاده می‌شود و برای کدورت‌های پایین از واحد N.T.U استفاده می‌گردد.

آب خالص معمولا بی رنگ است. رنگ آب آلوده نشده می‌تواند ناشی از مواد در حال گندیدگی زمین یا نمک‌های فلزی موجود در طبیعت (آهن و منگنز) باشد. آلاینده های صنعتی نیز می‌توانند بوجود آورنده طیف وسیعی از رنگ‌ها در آب‌های پذیرنده باشند. رنگ آب معمولا با واحد هیزن که معروف به مقیاس پلاتین ـ کبالت است، بیان می‌شود.

دمای آب

از آنجایی که گوارایی آب مربوط به میزان اکسیژن محلول در آن می‌باشد هرقدر دمای آب بالاتر باشد میزان حلالیّت اکسیژن محلول در آن کمتر خواهد بود لذا آب به اصطلاح گرم با دمای 20 درجه بالاتر اکسیژن کمتری در بر دارد و مورد رضایت مصرف کننده نیست در حالی که آب با دمای بین 5 تا15 درجه سانتیگراد اکسیژن محلول بیشتری در خود دارد که گوارا و مطلوب است البته دمای پایین تر از 5 درجه نیز برای نوشیدن مطلوب نیست.

غلظت یون هیدروژن در آب با معیار PH سنجیده می‌شود. این ویژگی یکی از مهم ترین خواص فیزیکو ـ شیمیایی آب محسوب می‌شود. زیرا گزینه بهینه در مورد بهسازی آب به PH آن بستگی دارد. در آب نزدیک خلوص، غلظت یون‌های H+ و OH- خیلی کم و تقریبا نزدیک به هم هستند، چنین آبی را خنثی گویند. که PH آن در 25 درجه سانتی گراد حدود 7 است. در شرایطی که غلظت یون هیدروژن بیش از یون هیدروکسیل باشد PH کمتر از 7 و آب اسیدی است در صورتی که غلظت یون هیدروکسیل بیش از یون هیدروژن باشد PH بیشتر از 7 و آب قلیایی است.

تصفیه آب

کیفیت آب‌های مورد نیاز برای مصارف خاص به ندرت با ویژگی‌های طبیعی آن‌ها مطابقت دارد. آب آشامیدنی با ویژگی ذکر شده که بایستی سالم وتمیز باشد به طور طبیعی به مقدار کافی در دسترس نمی‌باشد. اکثر منابع آب از نظر کیفیت شیمیایی و بیولوژیکی برای شرب مناسب نیستند و قبل از مصرف احتیاج به یک سری عملیات دارند. چنین عملیاتی که به منظور متناسب سازی آب برای مصرف خاصش صورت می‌گیرد تصفیه نامیده می‌شود. تصفیه یا پالایش آب از نظر پزشکی و بهداشت اهمیت زیادی دارد. از بین منابع آب، آب‌های سطحی ناخالصی‌های بیشتری در بر دارند تا آب‌های زیرزمینی. پس این قبیل منابع احتیاج به بهسازی جدی دارند لیکن آب‌های زیرزمینی از نظر کیفیت میکروب شناختی برای حفظ سلامت، حداقل باید ضدعفونی شوند و شاید برخی از آن‌ها به خاطر داشتن پاره ای عناصر شیمیایی نظیر آهن و منگنز احتیاج به تصفیه بیشتری داشته باشند. بطور کلی عملیات بهسازی یا تصفیه آب به یکی از طرق زیر صورت می‌گیرد.

راه های بهسازی آب

بهسازی آب ممکن است به چند روش فیزیکی، شیمیایی، بیولوژیکی یا بعضا ترکیبی از این روش‌ها انجام شود. در مجموع با در نظر گرفتن میزان مصرف و شرایط موجود، اغلب تصفیه آب از طرق زیر انجام می‌شود:

الف) جوشاندن در سطح خانوار و گروه های محدود جمعیتی

در این روش جوشاندن حدود 5 دقیقه آب علاوه بر از بین بردن زیستوارک‌های بیماری‌زا سختی آب نیز تا حدودی کاهش می‌یابد.



ب) انبار کردن آب

که برای اجتماعات کوچک و بزرگ قابل اجرا است. آب در منبع اصلی در مخازن طبیعی یا مصنوعی برای مدتی نگهداری می‌شود، جلوگیری از آلودگی بعدی بایستی مورد توجه باشد. انبار کردن آب به مقدار قابل ملاحظه ای ناخالصی‌های معلق آب را کاهش می‌دهد. این فرایند متابعت از روند طبیعی حذف آلودگی‌ها می‌باشد. ذخیره نمودن آب برای مدتی، از چند دیدگاه مورد تامل است.



1) از نظر فیزیکی، کاهش مواد معلق از طریق ته نشینی که مواد معلق موجود در آب در اثر قوه ثقل ته نشین می‌شوند، تجربه نشان می‌دهد در 24 ساعت اولیه حدود 90% ناخالصی‌های معلق ته نشین می‌گردند. در نتیجه فرایند تصفیه درمراحل بعدی آسان تر می‌شود.

2) از نظر شیمیایی، در مدت ذخیره سازی آب ممکن است برخی تغییرات شیمیایی و بیوشیمیایی روی دهد. بیکربنات‌ها تجزیه شده و تولید انیدریک کربنیک نمایند، گازهای سمی نظیر آمونیاک، هیدروژن، سولفوره و انیدرید کربنیک از آب خارج می‌شوند. مواد آلی موجود در آب خام در اثر فعالیت‌های میکروبی به کمک اکسیژن محلول در آب تجزیه و تثبیت می‌شوند و در نتیجه، مواد آلی فساد پذیر، به مواد معدنی تبدیل می‌گردند.

3) از نظر زیست شناختی، موجودات زنده بیماریزای موجود در آب خام در اثر عوامل مختلف رو به کاهش گذاشته و شمار قابل توجهی از آن‌ها نابود می‌شوند. تجربه نشان می‌دهد با انبار کردن آب رودخانه در مدت 7ـ5 روز اول تا 90% میکروب‌ها کاهش می‌یابند و این یکی از مزایای ذخیره کردن آب است. مدت نگهداری بهینه آب 14ـ10 روز است لیکن از نظر اقتصادی مقرون به صرفه نیست ضمنا احتمال رشد جلبک‌ها و تغییر کیفیت فیزیکی آب وجود دارد.



ج) پالایش آب

معمولا در سطح وسیع تر از مصرف خانوار، یعنی اجتماعات کوچک و بزرگ در صورتی که منابع آب سطحی باشد پس از انبار کردن پالایش می‌شود. پالایش آب دومین مرحله بهسازی آب و در واقع مهم ترین مرحله آن است زیرا اکثر قریب به اتفاق میکروب‌ها (99%ـ98%) در مرحله پالایش از بین می‌روند و دیگر ناخالصی‌ها معلق و احیانا بینابین از آب گرفته می‌شود.

پالایش آب آشامیدنی از طریق دو نوع پالایه یا صافی انجام می‌شود یکی پالایه شنی کند و دیگری پالایه شنی تند یا مکانیکی است.

پالایه یا صافی شنی کند

‌ تقریبا در سراسر جهان متداول است، به عنوان روش استاندارد برای بهسازی آب در سطح اجتماعات کوچک و موسسات با مصرف محدود کاربرد دارد. مهمترین بخش صافی شنی کند، بستر شنی آن است که ارتفاعی در حدود 2/1 متر دارد.

برای ساختن این نوع صافی، حوض‌ها یا مخازنی از بتون ساخته و در کف آن مجاری فرعی و اصلی با آجر، تمبوشه (سفالی) یا لوله برای خروج آب تعبیه می‌نمایند و بر روی آن‌ها به ترتیب سنگ ریزه و شن نرم می‌ریزند و دانه های شن با دقت بسیار برگزیده می‌شوند بطوری که ترجیحا گرد باشند و قطر موثر آن‌هابین 15/0 تا 35/0 میلی متر باشد. شن‌ها لازم است تمیز و عاری از خاک رس ومواد آلی باشند. آب هدایت شده یا ذخیره شده بر روی صافی به کمک نیروی ثقل از خلل و فرج قشرهای ماسه و شن و سنگ ریزه عبور کرده و بوسیله مجاری زیر صافی جمع آوری می‌شود.

سطح بستر صافی‌های کند از وسعت قابل توجهی برخوردارند به طوری که یک متر مکعب بستر صافی، سطحی در حدود 15000 متر مربع دارد. آب به آهستگی دربین ماسه تراوش می‌کند (فرایند عبور بیش از 2 ساعت به طول می‌انجامد) ودر طی عبور خالص سازی از طریق چند فرایند صورت می‌پذیرد که عبارتند از پالایش مکانیکی، ته نشینی، جذب سطحی، اکسیداسیون بیوشیمیایی که هر یک سهم ویژه ای در بهسازی آب دارند. بازدهی این صافی بطور معمول 4/0ـ1/0 متر مکعب آب در ساعت در متر مربع سطح می‌باشد.

لایه زیستی تشکیل شده بر روی سطوح بستر، فعالیت زیست شناختی بسیار خوبی در بهسازی آب دارد. در ابتدای فعالیت صافی، عمل تصفیه مکانیکی است. بطوری که نمی‌توان به آن عنوان صافی کند داد، لیکن بتدریج در زمان کوتاهی لایه ای از یک توده حیاتی بر روی سطوح بستر، رشد می‌کند که به نام لایه زیستی Schmutzdecke یا لایه زیست شناختی لجنی لزج باکتریایی نامیده می‌شود. این لایه زیست شناختی ژلاتینی شکل که شامل رگه های جلبک و اشکال پر شمار حیات ازجمله پلانکتون‌ها، دیاتومه ها و باکتری‌ها است، تشکیل لایه ای زیستی به عنوان "عمل کردن یا به کار آمدن" صافی شناخته می‌شود. دیگر قسمت‌های پالای شنی کند عبارت است از دستگاه زه کشی کف صافی، شیر کنترل، مخزن برداشت آب که در کتب مرجع بهسازی آب به تفصیل آمده است.



مزایای صافی شنی کند

1 ـ آسان بودن ساخت و بهره برداری

2 ـ ارزان تر بودن نسبت به صافی تند

3 ـ کیفیت فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکــی آب تصفیه شده، بسیار خوب است و کارایی آن در حذف میکروب‌ها 9/99 تا 99/99 درصد می‌باشد و E. coli را 99 تا 9/99 درصد کاهش می‌دهد. در صافی شنی کند پیش تصفیه صورت نمی‌پذیرد وازمواد منعقد کننده استفاده نمی‌شود. به همین دلیل آب مورد استفاده بایستی کدورتی کمتر از 10 واحد J.T.U داشته باشد.

پالایه شنی تند

پالای شنی تند در اواخر قرن نوزدهم بکار گرفته شد و اولین بار در سال 1885 در ایالات متحده آمریکا نصب گردید. پس از آن این نوع فن آوری بهسازی آب در کشورهای صنعتی، مورد توجه قرار گرفت. در حال حاضر دو نوع پالای شنی تند مورد استفاده است یکی صافی شنی تند که با قوه ثقل، جاذبه کار می‌کند ونوع دوم صافی شنی تند که با فشار، کار می‌کند. در هر دو نوع پالایه مراحل انعقاد، اختلاط و لخته سازی، ته نشینی و پالایش به ترتیب صورت می‌گیرد.

بستر صافی دارای سطحی در حدود 90ـ80 متر مربع است که در آن شن محیط پالاینده است. حجم فعال بخش شنی بین 2ـ6/0 متر معکب و عمق بستر شنی بطور معمول نزدیک به یک متر است. در زیر بستر شنی لایه ای از سنگ ریزه به ارتفاع 4/0ـ3/0 متر است. سنگ ریزه ها در نگهداری بستر شنی کمک می‌کنند و امکان می‌دهند که آب پالایش شده به سوی قسمت زه کشی آزادانه جریان یابد. عمق در بخش بالای بسترشنی 5/1ـ1 متر است. میزان پالایش 15ـ5 متر مکعب به ازای هر متر مربع سطح پالایه در هر ساعت است.

مزایای پالاهای شنی تند

مزایای پالایه های شنی تند نسبت به پالایه های شنی کند عبارت است از:

1 ـ بسترهای شنی تند سطح کمتری را اشغال می‌کنند

2 ـ پالایش‌های سریع انجام می‌شود و حدود 50ـ40 برابر سریع تر از پالایه های شنی کند است.

3 ـ شستن پالایه آسان است

4 ـ عملیات آن انعطاف پذیر است

د ـ استفاده از اشعه ماوراء بنفش (U.V)

پرتوهای فرابنفش به علت خاصیت میکروب کشی که دارند در بهسازی آب آشامیدنی موسسات، بیمارستان‌ها، هتل‌ها و کاخ‌ها بکار می‌رود. اگر چه این فرایند فیزیکی در نابودی خرده زیستمندهای آب آشامیدنی موثرند، ولی به علت معایب زیر بکارگیری آنها محدود است:
محدودیت‌های استفاده از پرتوهای فرابنفش

1 ـ مقرون به صرفه نبودن مخصوصا برای مقادیر بالا از نظر حجمی

2 ـ اثر میکروب کشی ابقایی ندارد

3 ـ رنگ و کدور مانع گندزدایی پرتوهای فرابنفش می‌شود

لازم به ذکر است بهسازی یا خالص کردن آب در مقادیر محدود یا برای مصارف خانوار و جمعیت‌های کوچک از طریق جوشاندن، گندزدایی شیمیایی و پالایش انجام می‌شود و اقدامات محافظتی در خصوص استخرهای شنا و دیگر تفریحگاه های آبی نظیر رودخانه ها و سواحل نیز طبق دستورالعمل‌های محلی و استانداردهای ملی نیز صورت می‌گیرد.

2 ـ تصفیه شیمیایی

اگرچه درمراحل مختلف تصفیه آب برای سبک کردن، حذف موادسمی، منعقدسازی از مواد شیمیایی به عنوان لخته ساز و کمک منعقدکننده استفاده می‌شود. ولی متداول ترین ماده شیمیایی که در تصفیه آب کاربرد دارد کلر و ترکیبات آن می‌باشد. کلرزنی (Chlorination) به صورت معمول آخرین مرحله بهسازی آب است. این فرایند، مهم ترین پیشرفتی است که در عمل تصفیه آب حاصل شده است. کلرزنی مکمل پالایش است زیرا علاوه براز بین بردن عوامل میکروبی بیماری‌زا از آلودگی ثانویه میکروبی نیز جلوگیری می‌کند. اما کلر در مقدار متداول آن بر ‌هاگ میکروب‌ها، تخم و کیست انگل‌ها و بعضی ویروس‌ها تاثیری ندارد. کلر علاوه براثر گندزدایی که دارد به علت داشتن ویژگی اکسیدکنندگی آن عناصری نظیر آهن، منگنز، هیدروژن سولفید و سیانور را اکسیده می‌کند. بعضی از عوامل مولد بو و طعم نامطبوع را از بین می‌برد.

چگونگی اثر گندزدایی کلر

کلر افزوده شده به آب، منجر به تشکیل اسید کلریدریک و اسید هیپوکلرو می‌شود. اسید هیپوکلرو موثرترین ترکیب کلردار برای گندزدایی آب می‌باشد. هرچه قدر PH آب پایین باشد اثر گندزدایی آن بیشتر می‌شود، زیرا در PH نزدیک 7 اسیدهیپوکلرو بیشتر تولید می‌گردد و در PH حدود 5/8 اثر گندزدایی کلر، ضعیف خواهند شد. خوشبختانه بیشتر آب‌ها دارای PH = 5/7-6 هستند.

مبانی کلرزنی

برای حصول اطمینان از درستی کلرزنی قواعد زیر بایستی رعایت شود:

1 ـ آب مورد گندزدایی، صاف و بدون کدورت باشد.

2 ـ کلر مورد نیاز آب مشخص گردد، نقطه شکست کلر و کلر باقی مانده آزاد حائز اهمیت است.

3 ـ در هر حال زمان تماس حدود یک ساعت برای ازبین بردن زیستوارک‌های حساس در مقابل کلر منظور گردد.

4 ـ حداقل کلر باقیمانده پس از یک ساعت 5/0 میلی گرم در لیتر پیشنهاد می‌شود. این مقدار در همه گیری‌های بیماری‌های روده تا 1 میلی گرم در لیتر نیز توصیه شده است.

5 ـ مقدار کلر مورد نیاز هر نوع آب برابر خواهد بود با مقدار کلری که به آب اضافه می‌شود تا پس از یک ساعت مقدار 5/0 میلی گرم در لیتر کلر باقی مانده داشته باشد.

روش کلرزنی

با توجه به حجم آب مورد گندزدایی و وسعت پروژه، روش کلرزنی تعیین می‌گردد. کلر ممکن است به یکی از اشکال زیر در دسترس باشد:

الف) گازکلر Cl2

ب) کلرامین NH2 Cl و NHCl2

ج) پرکلرین High Test Hypochlorit) H.T.H)

د) دی اکسید کلر Clo2

کلر اولین ماده انتخابی در گندزدایی آب است زیرا ارزان، موثر و کاربرد آن بسیار ساده است. برای جلوگیری از آثار سمی آن توسط دستگاه کلرزنی به آب اضافه می‌شود. ترکیب آمونیاکی کلر نیز برای گندزدایی آب به کار می‌رود لیکن اثر آن کندتر از اثر کلر است این امر باعث محدودیت استفاده از آن شده است.

پرکلرین یا H.T.H یا هیپوکلریت پر قدرت، یکی از ترکیبات کلسیم است که 70ـ60 درصد کلر دارد. محلول ساخته شده از H.T.H و ترکیبات دیگر کلردار برای گندزدایی آب بکار می‌رود.

ـ پرکلرین Ca(OCL)2 به صورت پودر یا کریستال ریز در بسته هایی با وزن مشخص تهیه و توزیع می‌گردد.

ـ گرد سفید کلر CaOCL2 که کلر قابل استفاده آن 39ـ5/33% است.

ـ محلول هیپوکلریت سدیم Naocl که دارای 5ـ3 و 16ـ10 درصد وزنی کلر قابل استفاده است.

به هر حال علی رغم ترکیبات جانبی کلر با مواد آلی آب و خطرات احتمالی آن برای سلامت هنوز کلر به عنوان یک ماده شیمیایی گندزدا برای بهسازی آب آشامیدنی مورد استفاده است.

آزمایشات تعیین کیفیت آب آشامیدنی

برای تعیین کیفیت آب، آزمایشات شیمیایی و میکروبی آب انجام می‌شود و آنچه که قبل از انجام آزمایش مهم است نمونه گیری صحیح از نظر تعداد و تکرار نمونه گیری است: نمونه ها بایستی متناسب با اهداف تهیه و تامین آب آشامیدنی سالم باشد.

استانداردسازی

استاندارد نمودن هر محصولی یعنی تطابق آن با نیازها و خواست‌های منطقی مصرف کنندگان، رواج دادن پذیرش عمومی محصولی برای عامه به گونه ای که در قالب هزینه اثربخشی بدون عوارض وعواقب ناخوشایند مورد مصرف یا استفاده مردم قرار گیرد. مثلا در مورد آب آشامیدنی، استاندارد مواد آلوده کننده برای ارزیابی خطراتی است که ممکن است در نتیجه آب آلوده متوجه انسان گردد. اصولا استانداردها از محلی به محل دیگر و از کشوری به کشور دیگر در حال تغییر است، لیکن کشورهایی که تاکنون استاندارد مدونی برای خود تهیه نکرده اند، استاندارد سازمان جهانی بهداشت را ملاک قرار می‌دهند. معمولا دو نوع استاندارد برای مقاصد بالا متصور است: استاندارد اولیه که مقامات مسئول باید برای حفظ بهداشت عمومی و جلوگیری از آثار مواد آلوده کننده اقدامات جدی به عمل آورند، درحالیکه در استانداردهای ثانویه، باید تدابیر لازم برای ارتقاء بهداشت عمومی، به عمل آید.

آزمایش‌های آب

مشخص کردن اینکه آب آشامیدنی، دارای چه وضعی باشد کار ساده ای نیست، از آنجا که آبی که در اختیار ما قرار می‌گیرد محصولی ساختگی نمی‌باشد، نمی‌توان اختصاصات ثابتی را برای آشامیدن در نظر گرفت. لذا احتمالا بایستی اعمالی بر روی آب انجام گیرد تا قابل شرب گردد. این تغییرات که به نام مجموعه اعمال تصفیه، نامیده می‌شود، آب را از نظر فیزیکی و شیمیایی و میکروبی، مناسب مصرف می‌سازد. آزمایشات فیزیکی و شیمیایی آب طبق روش‌های استاندارد آزمایشات کیفی آب برای تعیین کیفیت آب آشامیدنی، صورت می‌گیرد.

بررسی احتمالی آلودگی میکروبی منابع آب آشامیدنی در این درس مورد بحث و گفتگو قرار گرفته و روش‌های نمونه برداری از منابع آب و آزمایشات باکتریولوژی مورد مطالعه می‌باشد. آزمایش‌های میکروبی آب، کیفیت آب را جهت آشامیدن و سایر استفاده ها مشخص می‌سازد. این آزمایشات، درجه آلودگی آب به فضولات انسانی و حیوانی را مشخص می‌سازد. امروزه روش‌های پیشرفته ای وجود دارد که امکان تعیین باکتری‌های بیماری زا را در آب فراهم ساخته است ولی از آنجایی که جدا کردن آن‌ها از نمونه های آب مشروب به صورت کار روزمره عملی دشوار است جستجو و شمارش میکروب‌های اندیکاتور به عوض میکروب‌های بیماری زا انجام می‌گیرد.
افتتاح نخستین تصفیه خانه فاضلاب خصوصی
» کتابچه سومین همایش دو سالانه ارگونومی
» اعلام فراخوان ثبت نام دفاتر خدمات سلامت
» کتاب درسی آلودگی دریا دوره کارشناسی ارشد رشته محیط زیست
» دیاگرام تصفیه شیرابه ناشی از دفن بهداشتی زباله
» استاندارد متد Standard Methods 23RD Edition
» دانلود کتاب مهندسی فاضلاب متکف ویرایش پنجم
» دانلود جزوه سم شناسی شغلی دکتر عصاری
» دانلود دفترچه راهنمای ثبت نام پنجمین آزمون استخدامی
» بزرگترین اشتباه در جلسه مصاحبه را میدانی
» بهترین بطری آب از نظر محیط زیست
» دانلود Wastewater Treatment and Reuse by Qasim
» دانلود پاورپوینت آلودگی هوا
» بررسی فرآیند مدیریت پسماند در جهان و ایران
» دانلود فایل ایمنی تونل و کار در فضاهای بسته
» دانلود نمونه سوالات درس پمپها و ایستگاههای پمپاژ
» دانلود نرم افزار اکسل محاسبه NPSH برای انواع پمپ
» دانلود نرم افزار محاسبات اسپرینکلر M.E.P.CAD AutoSPRINK
» دانلود نرم افزار Orifice Flow Calculator
» دانلود راهنمای ثبت تجزیه و تحلیل حوادث
» دانلود دستورالعمل راه اندازی واحد فیلترهای اولترافیلتراسیون UF
» دانلود ﺗﻠﻤﺒﻪ ﻫﺎی ﺗﻐﺬﯾﻪ دﯾﮓ ﻫﺎی ﺑﺨﺎر
» دانلود واﺣﺪ ﺑﺎزیاﻓﺖ آب پالایشگاه اصفهان
» دانلود جزوه تصفیه آب صنعتی
» دانلود آشنایی با شیرهای صنعتی
» دانلود BOD و COD
» دانلود تفاوت متا بی سولفیت سدیم SMBS و بی سولفیت سدیم SBS
» دانلود معرفی انواع UPS مقایسه آنها و نکات کاربردی جهت استفاده و نگهداری باتری
» دانلود راهنمای نصب و نشتی گیری از هوزینگ ممبران
» دانلود شرح انواع فلومتر در صنعت آب و فاضلاب
» دانلود راهنمای رفع نشتی پرشر وسل های ساید پورت
» دانلود برنامه محاسبه بازدهی و راندمان بویلر ها
» دانلود نرم افزار محاسبه خصوصیات آب WaterSpecifc
» دانلود محاسبه شاخص های لانگلیر و رایزنر و محاسبات رسوب گذاری آب با اکسل
» دانلود نرم افزار محاسبه راندمان کولینگ تاور Cooling Tower
» دانلود دانلود استاندارد کاربردی NFPA 30A ویرایش 2018
» دانلود اقدامات لازم پس از کنترل نشت کلر
» دانلود سیستم های کنترل واحد آب بخار پالایشگاه اصفهان
» دانلود مجموعه دستورالعمل ایمنی در کار برای پیمانکاران و کارکنان اداره برق
» دانلود مقاله شیرهای پروانه ای طرح T
» دانلود راهنمای انتخاب نوع و موقعیت شیرآلات صنعت آب و بهره برداری از آنها
» دانلود کتاب طراحی و کنترل عملکرد هیدرواستاتیکی شیرهای پروانه ای به کمک نرم افزارهای المان محدود
» دانلود پاورپوینت انواع هواکش ها
» دانلود دانلود نرم افزار آموزش تایپ ده انگشتی
» دانلود دانلود Pipeline Toolbox نرم افزار طراحی تحلیل و شبیه سازی خطوط لوله انتقال سیالات
» دانلود Sunrise PIPENET VISION پایپ نت برنامه آنالیز و محاسبات جریان سیالات
» دانلود گزارش 57 سال صنعت آب کشور در یک نگاه
» دانلود آشنایی با مبانی طراحی سیستمهای اطفاء حریق اسپرینکلر
» دانلود دستورالعمل اجرایی بازرسی بهداشتی از هتل مهمانسرا و پانسیون
» دانلود راهنمای ارزیابی بیوآئروسل ها در محیط کار

منبع :کتاب جامع بهداشت عمومی

 سایت موژ

عوامل تغییر دهنده خواص ارگانولپتیکی آبها (دکتر حاجی زاده)

1) ترکیبات معدنی:

کلرور سدیم وکلرور منیزیم طعم شوری و یا تلخی به آب می دهد.

وجود بیش از حد آهن و منگنز طعم فلزی به آب می دهد.

گازهای محلول مانند متان، H2s در ایجاد طعم و بو موثر است. وجود اکسیژن محلول باعث گوارایی آب می شود.

2) ترکیبات شیمیایی آلی:
- کلر و ترکیبات آن در اثر وجود ترکیبات فنلی، تشکیل کلروفنلها را خواهند داد که باعث نامطبوع شدن کیفیت آب خواهد شد. کلر بعضی از ترکیبات اسیدآمینه را به آلدئید تبدیل می کند که تولید بو می کنند مانند متیل پروپانول و متیل بوتانول.
- فنیل استالدئید هم بر اثر فعالیت متابولیکی قترچها ایجاد می شود.
- نفت و برخی از ترکیبات شیمیایی هیدروکربنی.
- مصرف زیاد از حد حشره کش ها، آفت کش ها و علف کش ها
- پساب های صنعتی و فاضلاب های شهری و روستایی
- ترکیبات ضد عفونی کننده و پاک کننده ها

3) عوامل بیولوژیکی: جلبکها، پلانکتون ها، اکتینومیست ها.
1) جلبک های مولد طعم و بو:
جلبک های سبز آبی: مانندسیانوفیتا، آنابنا ،آناسیستیس و اوسیلاتوریا ک باعث موارد زیر می گردد:
- به آب بوی کپکی و ماندگی داده و طعم آنرا نامطلوب می کند.
- باعث بد رنگ شدن بدنه منابع آب
- باعث ته نشین شدن املاح کلسیم و منیزیم و ایجاد رسوب
- رشد در آبهای سخت و PH بالا.
- بر اساس مطالعات انجام گرفته توسط AWWA حدود 40% طعم و بو در سیستم آبرسانی توسط این گروه ایجاد می گردد.
2) دیاتومه ها ( Bacillariophyta ):
جلبک های تک سلولی اند که دارای دیواره سیلیسی و به رنگ قهوه ای طلایی اند.
- آستریونلا ( بوی ماهی و عطری )، تابلاریا ( بوی بد و نامطبوع ).
- در کف منابع آب ایجاد رسوب خاک های دیاتومه ای می کند.
- حدود 21% بوهای آب ناشی از این گروه می باشد.
3) جلبک های سبز ( Cholorophyta ):
- کلرلا، کلادوفورا، زیگنما و آسپیروژیر نمونه هایی از این گروه می باشد.
- دارای کلروفیل همراه با کاراتن و گزانتوفیل
- گونه هایی از این گروه باعث ایجاد کف در آبگیرها می شوند.
- در آبهای ساکن، متحرک و حتی در آبشارها رشد می کنند.
- 20% طعم و بو در سیستم های آبرسانی مربوط به این گروه می باشد.
ترکیبات بدبوی ایجاد شده توسط جلبک ها:
- ترکیبات فنلی: که با کلر ترکیب بد بوی کلروفنل را ایجاد می کند.
- ترکیبات سولفوردار و مرکاپتانها.
- آلکن ها: مانند: الکل های آلیفاتیک، آلدئیدها، استن ها و استرها.
- از پیکره دیاتومه ها، آلدئیدهای N-Hezanal و N-Heptanal استخراج شده که به آب بوی ماهی می دهند.

- ترکیبات Geosmin و MIB که بدترین بو( بوی خاکی و کپکی ) را ایجاد می کنند، توسط جلبک های سبز آبی ایجاد می گردند.

سایت موژ

تهران در مواقع بحرانی تنها 8 ساعت ذخیره آب دارد

رییس کمیته محیط زیست شورای شهر تهران گفت: آینده و چشم‌انداز آب شرب در تهران برای مدیریت شهری مشخص نیست و اختلاف دیدگاه‌ها در سطح مدیریت شهری طی سالهای متمادی موجب شده آینده و چشم‌انداز منابع تأمین آب شرق تهران هرگز دیده نشود، به همین دلیل با فروش تراکم در محلات تهران بدون در نظر گرفتن منابع تأمین آب، آینده تهران را با بحران آب مواجه کرده است. به گزارش سرویس «محیط زیست» خبرگزاری دانشجویان ایران ، دکتر معصومه ابتکار در دوازدهمین نشست این کمیته که به بررسی مشکلات و معضلات آب و فاضلاب تهران اختصاص داشت با اشاره به بحران آب در آینده نزدیک برای تهران افزود: مدیریت شهری با توجه به محدود بودن منابع تأمین آب باید به یک ذهنیت مشترک در مورد مشخص کردن محدوده تهران و جلوگیری از ساخت و سازهای بی‌رویه برسد. وی خاطرنشان کرد: یکی از راه‌کارهای سریع که بتوان در مورد آینده تأمین آب تهران به یک تصمیم‌گیری مشترک رسید طرح این موضوع در جریان بررسی طرح جامع و تفصیلی شهر تهران است که در شورای عالی معماری و شهرسازی در حال بررسی است و آیا ردپای آب در این برنامه دیده شده است؟ ابتکار از ایجاد یک کار گروه تخصصی با حضور کارشناسان و مسؤولان آب و فاضلاب تهران در کمیته محیط زیست شورای شهر تهران خبر داد و گفت: در این کار گروه برخی پیشنهادها و الزامات مربوط به چگونگی تأمین آب تهران و نیز طرح‌ها و لوایحی که در این خصوص در شورا و شهرداری معطل مانده‌اند بررسی می‌شود. وی ضمن تقدیر از تلاش مسؤولان آب و فاضلاب استان تهران برای حفظ کیفیت و تأمین آب شرب شهروندان تهرانی طی سالهای کم‌بارش گفت: خوشبختانه مدیریت در این حوزه همواره سعی در بهبود کیفیت و بهداشت آب داشته است، بنابراین امیدواریم همگام با ارتقاء استاندارهای کیفیت آب در دنیا، شاهد ارتقاء ادواری استاندارهای آب در کشور باشیم. به گزارش ایسنا، مهندس قاسمی، قائم‌مقام شرکت آب و فاضلاب استان تهران نیز در این جلسه با اشاره به مبهم بودن منابع آبی تهران در آینده گفت: در تهران 40 سال پیش سرانه آب برای هر نفر 7 هزار متر مکعب بوده در حالی که در حال حاضر این رقم به 450 متر مکعب در تهران رسیده است. وی خاطرنشان کرد: 75 درصد منابع تأمین آب تهران، از منابع خارج از شهر تأمین می‌شود و مابقی از منابع زیرزمینی برداشت می‌شود. قاسمی افزود: برداشت از منابع زیرزمینی آب، موجب نشست زمین در مناطق جنوبی شهر شده است. وی ضمن هشدار به شهروندان تهرانی در اجرای الگوی صحیح مصرف آب گفت: اگر سالی کمتر از سال پرآب داشته باشیم تأمین آب مقدور نخواهد بود. قائم مقام سازمان آب و فاضلاب استان تهران با تأکید بر توجه بیشتر مدیریت شهری به منابع تأمین کننده آب شرب تهران گفت: تهران در مواقع بحرانی تنها برای 8 ساعت ذخیره آب دارد. وی خاطرنشان کرد: برای آنکه بتوانیم مدیریت صحیح در مصرف و تأمین آب داشته باشیم، مدیریت شهری باید محدوده تهران را برای سیستم آب‌رسانی مشخص کند. قاسمی اظهار داشت: تعیین سقف برداشت از منابع زیرزمینی، نوسازی شبکه آب‌رسانی، پیش‌بینی منابع جدید، افزایش تعرفه آب و تغییر الگوی مصرف شهروندان هم در زمان عادی و هم در زمان‌های بحرانی راه‌کارهای دیگری برای مدیریت صحیح استفاده از آب خواهد بود.

منبع خبر : : ایسنا

سایت موژ

تاریخچه، اهداف و وظایف مؤسسه تحقیقات آب

درسال1346 سازمانی تحت عنوان مرکز تحقیقات ولابراتوار وابسته به وزارت نیرو، به منظور مدل سازی هیدرولیکی سد ها و تاسیسات آبی آغاز به کار نمود. این مرکز در سال 1354 از حوزه ستادی وزارت نیرو منتزع و تحت عنوان مؤسسه بررسی ها و آزمایشگاه های منابع آب به کار خود ادامه داد. در سال 1368، هیات وزیران مؤسسه فوق را به سازمان تحقیقات منابع آب تبدیل نمود. اهداف این شرکت انجام تحقیقات و مطالعات کاربردی در زمینه منابع آب و ارائه راهکارهایی به منظور بهبود کمی و کیفی آب کشور بود. در سال 1370 همگام با روند خصوصی سازی واحدهای مختلف تحت پوشش وزارت نیرو، شرکت فوق تبدیل به یک شرکت نیمه دولتی و مجموعه ای خودگردان با عنوان مرکز تحقیقات آب گردید که فعالیت در زمینه های مهندسی رودخانه و دریا و سواحل را نیز آغاز نمود.
از آن زمان، محدودیت های ناشی از خودگردانی، به عنوان مانعی بر سر راه ظرفیت سازی و انجام فعالیت های تحقیقاتی منسجم و منطبق با نیازهای صنعت آب کشور، بروز نمود. از سوی دیگر، مراکزی برای پاسخگویی به برخی ضرورت های پژوهشی آب در سایر نقاط کشور تاسیس شدند. پس از تثبیت ستاد تحقیقات آب در قالب معاونت پژوهشی سازمان مدیریت منابع آب ایران ، کمبود یک مجموعه اجرایی توانمند برای پیشبرد همه جانبه امر تحقیقات در پیکره امور آب کشور نمایان گردید. لذا به منظور تجمیع کلیه فعالیتهای پژوهشی آب کشور، مؤسسه تحقیقات آب پس از اخذ مجوز قطعی از وزارت علوم ، تحقیقات وفن آوری در سال 1380 رسماً هویت یافت و از نیمه دوم سال 1381 عملا ًفعالیت خود را آغاز نموده است .

اهداف مؤسسه
مطابق اساسنامه مصوب، اهداف مؤسسه به صورت زیر تعیین شده اند:
_ توسعه و گسترش پژوهش، تعمیق دانش و تولید فناوری در امور آب
_ کوشش برای دستیابی به دانش و فناوری های نوین جهانی امور آب
_ زمینه سازی مناسب برای ارتقای فعالیت های پژوهشی درباره مباحث آب و کاربرد
علمی و فنی برای بهره برداری بهینه از منابع آب

وظایف مؤسسه
با توجه به اهداف یاد شده، وظایف مؤسسه عبارتند از:
_ بررسی و شناسایی نیازهای پژوهشی امور آب
_ انجام طرحهای پژوهشی کاربردی، بنیادی و توسعه ای با هدف دستیابی به دانش فنی مورد نیاز امور آب
_ برگزاری دوره ها، همایش ها، کارگاه های علمی وتخصصی در زمینه های مرتبط با آب
_ انتشارکتب، نشریات تخصصی و ترویج نتایج تحقیقات ودستاوردهای علمی درزمینه آب
_ تشخیص نیازهای پژوهشی و همکاری در تدوین برنامه های پژوهشی مربوطه
_ ایجاد ارتباط مستمر با دانشگاه ها، واحدهای تحقیقاتی و انجمن های علمی-تخصصی مورد نیاز بخش های دولتی و غیر دولتی در کلیه زمینه های مرتبط با آب

_ ایجاد ارتباط کارآمد با نیازهای متخصص و مبتکر در کشور و فراهم نمودن امکانات لازم برای بهره گیری از جدیدترین دستاوردهای پژوهشی امور آب

سایت موژ

دستگاه تهیه آب آشامیدنی از هوا ساخته شد

با هدف مقابله با بحران کمبود آب آشامیدنی، مهندسان استرالیایی موفق به ساخت دستگاه جدیدی برای تبدیل هوا به آب شرب شدند.

به گزارش سرویس علمی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، این دستگاه با عنوان skywater-300 شبیه یک دستگاه خنک کننده آب است که از یک هواکش استفاده می‌کند تا هوای اطراف را به درون بکشد و سپس آن را کنار سیم پیچ‌های الکتریکی یخچال عبور می‌دهد تا بخار آب موجود در هوا را سرد کند و در نهایت آن را به مایع تبدیل کند.

سپس با کمک فیلتر الکترواستاتیک و ازن این مایع خالص می‌شود و بعد در یک اتاق متصل به مخزنی که شیر دارد جمع می‌شود.

این دستگاه به دلیل برخورداری از توانایی پایین نگه داشتن دمای سیم پیچ‌ها منحصر به فرد و استثنایی است.

به علاوه این کاهش دما در حدی نخواهد بود که هوای اطراف سیم پیچ‌ها منجمد شود.

طراحان این سیستم می‌گویند که آب تمیز موجود در هوا بسیار بیشتر از تمام آب رودخانه‌ها، خلیج‌ها و اقیانوس‌ها در جهان است که با این روش می‌توان از آن بهره مند شد.

منبع خبر : : ایسنا

سایت موژ

روش نمونه برداری آب

لینک دانلود :روش نمونه برداری آب

مدیریت سایت موژ

ویژگیها و روشهای آزمون آب برای مصارف آزمایشگاهی

لینک دانلود :ویژگیها و روشهای آزمون آب برای مصارف آزمایشگاهی

سایت موژ

اندازه‌گیری آب به روش کارل فیشرودین استارک

لینک دانلود اندازه‌گیری آب به روش کارل فیشرودین استارک

سایت موژ